Đến với Hà Giang bạn không thể bỏ qua cảnh sắc thiên nhiên nơi dòng sông Nho Quế uấn quanh những dãy đá bờm Mã Pí Lèng.
Nho Quế – “Nước vắt ra từ núi đá dựng bờm”
Sông Nho Quế bắt nguồn từ vùng núi Nghiễm Sơn (Vân Nam, Trung Quốc) từ độ cao 1500m, chảy theo hướng Tây Bắc – Đông Nam. Có độ dài 192km sông Nho Quế đã “trải mình” 46km tại địa phận Hà Giang – Cao Bằng, Việt Nam.
Sông Nho Quế lúc ồn ào khi lại lặng lẽ, thấy rõ được cái nhu cái cương sự cân bằng âm dương giữa đất trời Đông Bắc! Với địa hình vô cùng hiểm trở, vực sông Nho Quế được xem là một trong những hẻm vực sâu nhất Đông Nam Á, là một trong những thung lũng có kiến tạo địa chất độc nhất vô nhị ở Việt Nam.
Đi dọc sông Nho Quế, sẽ thấy những vách núi dựng đứng, cao vút hai bên bờ sông. Ở những đoạn chảy qua nhiều tầng đá tai mèo sắc nhọn, sông hình thành những thác ghềnh trắng xóa và lô nhô các bãi đá, nước ngày đêm cuộn xoáy. Khiến cho người ta có chút choáng ngợp trước sự hùng vĩ mà thiên nhiên ưu đãi cho con người nơi đây.
Món quà của mẹ thiên nhiên.
Hầu hết thời gian trong năm, nước sông Nho Quế có màu xanh ngọc lục bảo tuyệt đẹp, ánh lên giữa những chân núi đá xám lạnh, bên cạnh những mảng xanh thẫm trong không gian hùng vĩ của rừng già, đá núi và mây trời. Đó dường như là món quà quý báu mà mẹ thiên nhiên ưu ái ban cho nơi đây.
Ngày nay, đoạn đèo Mã Pí Lèng cùng với dòng sông Nho Quế đã trở thành một địa điểm xinh đẹp thu hút các du khách yêu thích sự phiêu lưu mạo hiểm. Phong cảnh nơi đây vẫn giữ nguyên sự trong lành, hoang sơ. Đâu đó trên các lưng núi vẫn có bản làng của người dân tộc sinh sống, dòng sông lúc mờ sáng lại đầy ắp những làn sương mù huyền ảo.
Ngoài cảnh quan, mẹ thiên nhiên còn bạn tặng cho nơi đây những sinh vật vô cùng xinh đẹp bơi lội dưới lòng Nho Quế. Đó là loài cá Mỵ có tên khoa học là Golden Sinilabeo Graffeuilli, thuộc họ cá chép. Cá Mỵ có thân lớn, mình dài, vảy tương đối lớn, điểm dễ nhận biết là cá có 2 đôi râu, vây ngực, vây bụng có góc xám, ngọn vàng sẫm. Trông những chú cá Mỵ vô cùng xinh đẹp, quyến rũ nhưng cũng không kém phần mạnh mẽ như chính “ngôi nhà” chúng đang sinh sống vậy. Còn cá Chiên là loài cá da trơn, có râu Loài này đặc biệt chỉ sống ở vùng nước xiết, cạnh hang hốc, ghềnh đá cheo leo, cũng vì thế mà nó có sức sống bền bỉ. Một con cá chiên trưởng thành, tối đa có thể nặng lên tới 50-60kg. Chính vì trọng lượng lớn nên loại cá này còn được mệnh danh là “thủy quái” vùng nước ngọt.
Tuy các loại cá tôm tại Sông Nho Quế không có nhiều nhưng đối với Cá Mỵ hay cá Chiên đều là những đặc trưng nơi đây, cần được bảo tồn và phát triển các loài cá quý hiếm này!
Các điểm checkin đẹp tại sông nho quế
Từ đỉnh đèo nhìn xuống dòng sông Nho Quế, bạn sẽ ngỡ ngàng với khung cảnh tuyệt mỹ ở đây. Thả 1 dáng so deep từ trên cao, bạn sẽ xuất hiện như những nàng thơ, hay những nghệ sĩ mộng mơ.
Chân dãy Mã Pí Lèng bên dòng Nho Quế cũng là một điểm lý tưởng để checkin, bạn sẽ thấy được sự hùng vĩ của Mã Pí Lèng, sự mềm mại của Nho quế!
Nếu bạn là người đam mê khám phá bạn không nên bỏ lỡ những khoảnh khắc thơ mộng trên những thuyền độc mộc trên dòng nho quế. Thật lãng mạn, thật là làm say đắm lòng người.
Cao Nguyên Đá Đồng Văn
Cao nguyên đá Đồng Văn được Unesco công nhận là công viên địa chất toàn cầu; thực chất là 1 vùng núi đá tai mèo chỉa mũi nhọn lởm chởm hướng thẳng về trời xanh. Người dân tộc sống chủ yếu xung quanh là người H’Mông (Mèo). Nói là chủ yếu vì dĩ nhiên vẫn có dân tộc thiểu số khác. Nếu bạn coi truyện chưởng, đôi khi thấy tác giả tả về 1 nhóm phụ nữ tộc thiểu số, ăn mặc kỳ dị chuyên biết cách dùng ngoại môn kỳ độc, thường hay gọi tên là Miêu nữ; thì đó chính là mô tả về dân tộc H’Mông này.
Do địa chất chủ yếu chỉ là đá xanh nên nhóm người dân tộc này không thể trồng được bất kỳ loại cây nông nghiệp gì mà thành công cả. Có lẻ loại cây nông nghiệp mà được họ trồng nhiều nhất chính là cây ngô (bắp). Ngô sau khi thu hoạch xong, nếu vẫn chưa kịp chế biến thành món khác, thì người H’Mông sẽ treo chúng lên dàn bếp phơi khô để tiêu thụ dần. Nếu bạn là khách quý đến nhà họ chơi, họ sẽ đem mèn mén (1 món ăn làm từ bột ngô) và rượu ngô ra đãi mình. Còn ruộng bậc thang mà mình nhìn thấy trên 1 số hình ảnh selfie chỉ là loại cây được trồng phụ ở vùng đất này mà thôi. Ruộng bậc thang được làm bằng cách họ chèn đá xanh làm thành 1 cái “tường rào bằng đá”, để nâng độ dốc ở phía dưới cho ngang bằng với cao độ với miếng đất trên đầu dốc. Như thế thì nước vẫn còn đọng lại bên trong ruộng chứ không chảy xuống dưới chân núi tiêu tan hết.
Cho dù có trồng ngô được thì năng suất vẫn không cao (do đá xanh không màu mỡ như đất phù sa ở vùng đồng bằng), hiệu quả kinh tế không rõ rệt. Do đó, nếu họ thấy trồng thuốc phiện mà thu được tiền nhiều, thì họ cứ thế mà “nhân giống phát huy” lên. Cán bộ của mình đi kiểm tra mà thấy họ trồng thuốc phiện thì sẽ đốt rẫy của họ; nhưng 1 thời gian sau quay lại thì vẫn thấy họ trồng lại tiếp tục. Thời Pháp thuộc, tộc người Mèo này được lãnh đạo bởi Vua Mèo Vương Chính Đức. Ông vua Mèo này chính là trùm bán thuốc phiện vùng đất này vào thời ấy. Quân Pháp dẫn quân lên đánh hoài nhưng dẹp không được vì địa hình quá hiểm trở, dễ thủ nhưng khó công. Về sau này Bác Hồ thu phục họ bằng nhân tâm chứ không bằng súng đạn. Bác Hồ kết nghĩa anh em với hậu duệ vua Mèo là ông Vương Chí Sình. Ông này về sau làm đại biểu quốc hội.
Về chăn nuôi: nếu bạn đến vùng đất Hà Giang, bạn sẽ được ăn 2 món “đen”. Đó là gà đen và heo mọi đen. Gà nòi ở vùng xuôi chỉ đen cái nước da bên ngoài thôi, nhưng khi nấu chín lên thì thịt gà vẫn trắng. Nhưng gà đen ở vùng này đen tùm lum chỗ, kể cả thịt của nó! Người ta thường nuôi chúng bán hoang dã. Nghĩa là người ta dựng rào quay lại trên rừng rồi mới thả gà và heo vô “chuồng”. Người ta không cần cho chúng ăn mà hằng ngày chúng sẽ tự đi kiếm lấy thức ăn có bên trong chuồng. Nhắm đến ngày thu hoạch, họ sẽ lên rừng và bắt thú đem về bán (hay thịt).
