Ai đã một lần du lịch Hồ Thác Bà Yên Bái chắc hẳn sẽ không khỏi ngỡ ngàng; trước cảnh đẹp của một hồ nước trong xanh, nên thơ và kỳ vĩ. Không chỉ cung cấp nguồn nước để phát điện lưới quốc gia, hồ Thác Bà còn là khu sinh cảnh thiết yếu; bảo đảm không khí trong lành và điểm dừng chân của các tour du lịch tâm linh. Nơi đây được ví như một viên ngọc quý, một “Hạ Long trên núi” của vùng Tây Bắc. Là một trong ba hồ nước nhân tạo lớn nhất Việt Nam, có diện tích rộng khoảng 20.000 ha; với trên 1.300 hòn đảo lớn nhỏ tạo nên một khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ. Hãy theo chân VIVU đến vùng đất này nhé!
Giới thiệu về Hồ Thác Bà
Cách Hà Nội 140km về phía Tây theo quốc lộ 2, trong lưu vực sông Chảy; thuộc địa phận huyện Yên Bình và một phần huyện Lục Yên. Thác Bà là tên gọi hồ nước nhân tạo được khởi công xây dựng từ năm 1962; và hoàn thành năm 1970 với mục đích làm nghẽn dòng sông Chảy; tạo ra hồ nước phục vụ cho công trình nhà máy thủy điện Thác Bà.
Trước khi đắp đập làm hồ, trong khu vực hồ Thác Bà hiện nay đã từng tồn tại hai thác nước liên hoàn; với dòng nước đổ mạnh và chảy xiết, được người dân địa phương gọi là “thác Ông” – “thác Bà”. Sau này khi hình thành hồ thủy điện, cả hai thác này đều bị vùi sâu trong lòng hồ. Để lưu danh những thác nước nổi tiếng gắn với niềm tin thánh tín của người dân địa phương; nay chỉ còn trong ký ức, hồ đã được đặt tên “Thác Bà”. Tên “Thác Ông” cũng được đặt cho một cây cầu gần đó.
Hồ Thác Bà Yên Bái – một trong ba hồ nước nhân tạo lớn nhất Việt Nam
Vào thời điểm xây dựng, hồ Thác Bà là một trong ba hồ nước nhân tạo lớn nhất Việt Nam; nguồn cung cấp nước cho nhà máy thủy điện Thác Bà – công trình thủy điện đầu tiên của Việt Nam. Ngoài dòng sông Chảy là nơi cung cấp nguồn nước chủ yếu; hồ Thác Bà còn nhận thêm nguồn nước từ hệ thống ngòi lớn như ngòi Hành, ngòi Cát…, làm tăng lượng phù sa và phong phú các loài sinh vật.
Đến với hồ Thác Bà, du khách có thể dong thuyền lênh đênh trên sóng nước; hòa mình cùng với thiên nhiên và cảm nhận bầu không khí mát mẻ trong lành. Sau khi mãn nhãn với điệp trùng núi đảo giữa mênh mông trời nước; du khách có thể ghé thăm động Thủy Tiên, động Xuân Long, núi Cao Biền, núi Chàng Rể, đền Thác Ông, đền Thác Bà….Khám phá những cánh rừng nguyên sinh hoặc ngược dòng sông Chảy; đến với đất Ngọc Lục Yên thăm hang chùa São, đền Đại Cại, bình nguyên xanh Khai Trung… mang đậm những nét văn hóa đặc sắc của dân tộc Tày, Dao…
Nên du lịch Hồ Thác Bà vào thời gian nào?
Với chiều dài 80km, chiều rộng nơi lớn nhất 30km; hơn 23400 ha diện tích mặt nước nên vùng khí hậu ở Thác Bà rất mát mẻ và dễ chịu; ngay giữa mùa hè nhiệt độ vùng quanh hồ luôn thấp hơn từ 1-2 ºC, so với nền nhiệt chung cùng với hơi ẩm từ mặt nước khiến ngay cả trong những ngày oi bức nhất; các bạn vẫn cảm thấy dễ chịu.
Tùy thời gian rảnh rỗi mà các bạn có thể du lịch hồ Thác Bà; kết hợp với những địa điểm du lịch khách ở Yên Bái. Lúc này thời điểm thích hợp để đi hồ Thác Bà phụ thuộc vào các địa điểm bạn dự định đi cùng.
Có thể khám phá hồ Thác Bà vào khoảng thời gian mùa hè; thời điểm này miền Bắc khá nóng nhưng ở những vùng hồ như Thác Bà hay Thung Nai nhiệt độ lại khá dễ chịu; mát mẻ do có sự điều hòa từ hồ nước. Các bạn chú ý chỉ cần tránh đi vào dịp mưa quá nhiều; những thời điểm này thường lượng nước đổ về hồ rất lớn; nên đôi khi các tuyến du lịch đường thủy sẽ tạm dừng.
Nếu thích du lịch tâm linh, lễ hội đền Thác Bà diễn ra vào ngày 8-9 tháng Giêng hàng năm.
Hướng dẫn đi tới Hồ Thác Bà Yên Bái
Phương tiện cá nhân
Từ Hà Nội nếu muốn đi tới Hồ Thác Bà các bạn có thể đi theo đường QL32 đi Yên Bái; hoặc cao tốc Hà Nội – Lào Cai, thoát ra ở điểm giao cắt Tp Yên Bái. Từ điểm ra này đến hồ Thác Bà chỉ khoảng hơn 30km.
Phương tiện công cộng
Từ trung tâm Tp Yên Bái đến khu vực hồ Thác Bà (bản Ngòi Tu) khoảng gần 50km; các bạn có thể lựa chọn đi rồi thuê xe máy tại đây. Từ đó chạy thẳng ra khu vực Ngòi Tu nghỉ ngơi homestay. Nếu chỉ muốn đi dạo hồ Thác Bà, từ trung tâm Tp các bạn đi taxi hoặc xe ôm; ra cảng Hương Lý (khoảng 12km) rồi thuê thuyền đi dạo lòng hồ Thác Bà.
Xe khách Hà Nội – Thác Bà
Nếu muốn đi trực tiếp từ Hà Nội lên khu vực hồ Thác Bà, các bạn có thể đến bến xe Mỹ Đình để bắt xe. Hiện tại chỉ có duy nhất một nhà xe khai thác tuyến trực tiếp này như dưới đây:
Bảo Ngân
Lịch trình: Thác Bà – Mỹ Đình
Giờ xuất bến: Thác Bà 7h00 Mỹ Đình 12h00
Điện thoại: 0989 556 856
Lưu trú khi du lịch Hồ Thác Bà
Một chuyến du lịch ngắn ngày không quá tốn kém về mặt kinh phí; song chúng ta được đến với các bản làng xinh đẹp; còn nguyên nét văn hóa dân tộc truyền thống. Với những khu bảo tồn thiên nhiên, khu rừng nguyên sinh, những thửa ruộng bậc thang lúa chín vàng…
Khách đến du lịch hồ Thác Bà thường lựa chọn ở homestay trong bản Ngòi Tu thuộc xã Vũ Linh; nằm cạnh ngay bên hồ thủy điện Thác Bà. Ngòi Tu hấp dẫn du khách không những bởi có một vị trí đẹp; một phần đất liền và một nửa còn lại tiếp giáp mặt hồ nước mênh mông; mà còn bởi nơi đây là sự hội tụ các giá trị truyền thống văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc Dao, Cao Lan, Nùng. Đến với Ngòi Tu ngoài việc được thưởng thức những món ăn dân dã bạn sẽ còn được hòa mình vào phong cảnh hữu tình; say lòng cùng những làn điệu dân ca, những điệu múa: làm chay, xúc tép, rước dâu truyền thống.
Chơi gì khi du lịch Hồ Thác Bà Yên Bái
Nhà máy thủy điện Thác Bà
Nhà máy Thuỷ điện Thác Bà nằm trên dòng Sông Chảy trên địa bàn huyện Yên Bình; đây là nhà máy thủy điện đầu tiên được xây dựng ở miền Bắc ngay trong thời kỳ chiến tranh.
Làng văn hóa Ngòi Tu
Nằm bên hồ Thác Bà yên ả, Làng văn hóa Ngòi Tu xã Vũ Linh, huyện Yên Bình đang là một điểm đến thu hút khách du lịch trong và ngoài nước; với hình thức du lịch cộng đồng. Ngòi Tu được thiên nhiên ban tặng cảnh quan đặc sắc kết hợp cùng những giá trị văn hóa lâu đời của đồng bào nơi đây; đã tạo nên một nét hấp dẫn rất riêng biệt. Với những lợi thế ấy, Ngòi Tu đã và đang được đầu tư phát triển du lịch cộng đồng.
Hồ Thác Bà
Hồ Thác Bà được hình thành khi đập thủy điện Thác Bà hoàn tất năm 1971 làm nghẽn dòng sông Chảy và tạo ra hồ. Diện tích vùng hồ: 23400 ha, diện tích mặt nước: 19050 ha, dài: 80 km. Mực nước dao động từ 46 m đến 58 m, chứa được 3 đến 3,9 tỉ mét khối nước. Ngoài dòng sông Chảy là nơi cung cấp nước chủ yếu, hồ Thác Bà còn có một hệ thống sông ngòi lớn như: ngòi Hành, ngòi Cát,… đổ về, làm tăng lượng phù sa lớn và các loài sinh vật phong phú cho hồ.
Đền Mẫu Thác Bà
Khi chưa có nhà máy Thuỷ điện, đền Thác Bà định vị tại điểm cân bằng phía đông xã Minh Phú huyện Yên Bình, cách thị trấn huyện lỵ cũ 15 km và thành phố Yên Bái 35 km về phía đông nam. Theo yêu cầu xây dựng nhà máy Thuỷ điện Thác Bà, tháng 4 năm 1963; nhà đền, thiện nam tín nữ và toàn dân xã Minh Phú tự nguyện rước Mẫu sang xã Vĩnh Kiên; bên kia sông Chảy; cách vị trí đền Thác Bà 5km để lấy chỗ thi công.
Động Thủy Tiên
Chuyện xưa kể rằng hoàng tử Trọng Hải con trai vua Thủy Tề trong một lần dạo chơi trên dòng sông Chảy; đã thấy một ngọn núi cao mát lạnh; như có một sức hút kì lạ Hoàng Tử Trọng Hải đã lên núi ngắm cảnh; và thưởng thức không khí mát lạnh. Tại đây, chàng đã gặp công chúa Thủy Tiên một trong 9 nàng công chúa xinh đẹp của Ngọc Hoàng; vì mê say với cảnh sắc của vùng Thác Bà sông Chảy; mà thường trốn vua cha xuống trần gian ngắm cảnh.
Sau nhiều lần hẹn hò tình yêu của họ bắt đầu nảy nở, không thể rời xa nhau. Vua Thủy Tề và Ngọc Hoàng đã làm nên hang động ngay tại đây; để hoàng tử Trọng Hải và công chúa Thủy Tiên chung sống. Vì vậy mà tất cả những cảnh quan trong hang động; đều gắn liền với câu chuyện tình của hoàng tử Trọng Hải và công chúa Thủy Tiên. Và cũng chính vì lẽ đó mà hang động này có tên là Thủy Tiên Sơn Động.
Đát Ô Đồ
Tên gọi Đền, Chùa Thác Ông Đồ xuất phát từ tên của nhân vật Ông Đồ; người đã có công dạy chữ nho cho dân bản. Khi làng bị dịch bệnh tả hoành hành, làm chết nhiều người; ông đã lập đàn tế trời 3 ngày trên một tảng đá lớn tại thác nước này; cứu giúp người dân tai qua nạn khỏi nhưng ông đã bị một cơn lũ cuốn đi. Để tưởng nhớ công ơn của ông, nhân dân nơi đây lập đền thờ tại thác nước này. Sau đó, một ngôi chùa thờ Phật cũng được dân bản lập lên tại khu thác nước; hình thành nên cụm di tích: Đền, Chùa Thác Ô Đồ (Đền, Chùa Thác Ông Đồ).
Núi Cao Biền
Núi Cao Biền nằm bên hồ Thác Bà, thuộc địa phận xã Phúc An. Khách đến du lịch hồ Thác Bà thường rất thích leo núi bởi sẽ được ngắm toàn cảnh hồ; cùng với đó là tìm hiểu thêm về văn hóa và phong tục tập quán của bà con sống quanh hồ.
Ăn gì khi du lịch Hồ Thác Bà Yên Bái
Cá nướng hồ Thác Bà
Hồ Thác Bà với sản lượng thủy sản hàng nghìn tấn mỗi năm vì vậy; hành trình khám phá hồ Thác Bà các bạn không thể bỏ qua món ngon được chế biến từ các loại cá. Những con cá tươi với đủ các loại cân nặng để lựa chọn; được người dân đánh bắt hàng ngày ngay trên lòng hồ; qua bàn tay chế biến của người dân bản địa; đã tạo thành những hương vị rất riêng cho du lịch hồ Thác Bà.
Cá được tẩm ướp bằng các loại gia vị như dầu điều, mật khoái, gừng riềng sả ớt, tiêu, tỏi rồi được nướng trên than hồng.
Gỏi cá
Cá được sử dụng để làm gỏi phải là cá từ chính hồ, sau khi làm sạch thì thái mỏng; rồi tẩm ướp với các gia vị, trộn thính, các loại rau thơm băm nhỏ.
Tôm hồ Thác Bà
Nguồn tôm trên hồ rất phong phú, chất lượng thịt thơm, ngon. Hiện tôm trên hồ được khai thác chủ yếu thông qua các thuyền săn tôm; với quy mô nhỏ của người dân, lượng tôm thu được sẽ tập trung lại về chợ; và chuyển xuống bán ở dưới miền xuôi. Ở các homestay bên lòng hồ Thác Bà, trong bữa ăn các bạn sẽ được thưởng thức món tôm rang rất thơm ngon.
Xôi ngũ sắc
Xôi ngũ sắc Yên Bái được làm từ các nguyên liệu khá đặc biệt. Ngay từ cách lựa chọn nguyên liệu, người ta cũng phải chú ý thật kỹ càng; phải lựa chọn được loại gạo ngon thì xôi mới dẻo, thơm (gạo Tú Lệ; hạt to). Ngoài ra, để tạo màu cho xôi người ta dùng các loại lá rừng (lá cẩm…). Hoặc củ nghệ, quả gấc (cơm tím; cơm đỏ; cơm đen; cơm cam; cơm vàng; cơm trắng). Hầu hết các địa điểm du lịch ở Yên Bái đều có món này để phục vụ du khách; có khác nhau cũng thường chỉ là nguyên liệut để tạo ra các loại màu.
Cơm lam
Đây là một món ăn nói chung là khá phổ biến đối với người dân vùng cao; cơm được nấu chín trong các ống tre, nứa bằng phương pháp nướng trên lửa. Tùy vào loại gạo sử dụng và các nguyên liệu trộn vào trong quá trình chuẩn bị; mà cơm lam ở mỗi vùng sẽ có những hương vị khác nhau.
Gà đồi nướng
Gà được những hộ dân kinh doanh homestay hay trang trại nuôi ngay trên những vùng đất xung quanh hồ. Thường chỉ khi có khách du lịch đặt thì người dân mới chuẩn bị. Thịt gà được nướng bằng cây màng tang, mùi nhựa thơm hăng hắc; quyện với gừng, củ sả và mắc khén. Mỡ chảy xuống lớp than đỏ rực cháy xèo xèo; tạo thành một mùi thơm vô cùng quyến rũ với du khách.
Thịt gà nấu măng chua
Gà là loại được nuôi thả quanh hồ. Sau khi thịt thì làm sạch, bỏ riêng nội tạng. Sau đó, chặt thịt gà ra nhiều miếng nhỏ đem ướp với măng chua (măng giang, măng bương càng muối lâu càng tốt). Cùng với gia vị bóp ướp để từ 20-30 phút cho ngấm hương vị của măng; cùng gia vị vào miếng thịt. Sau đó, cho vào nồi vần quanh bếp củi than khoảng 1-2 giờ. Khi thịt gà và măng đã chín nhừ, rắc thêm một chút hạt dổi nướng giã nhỏ.
Nộm hoa chuối rừng
Nói đến hoa chuối rừng, người ta đã cảm nhận ngay cái thân quen, gần gũi mà mộc mạc; thứ quà của làng quê núi rừng Tây Bắc. Cách làm nộm hoa chuối cũng khá đơn giản nhưng cần sự tỉ mỉ, chu đáo. Hoa chuối chọn lấy bẹ non, thái chỉ nhỏ như sợi miến. Để hoa chuối không bị thâm, sau khi thái ngâm luôn vào chậu nước có pha chút giấm. Những sợi hoa chuối ánh sắc tím ngâm mình trong nước cong tròn. Để món nộm hoa chuối được ngon hơn, người ta thường nộm hoa chuối với thịt tai lợn. Tai lợn sau khi làm sạch, luộc chín, thái miếng nhỏ cỡ ngón tay để nộm cùng hoa chuối. Bước cuối cùng là trộn các loại gia vị.
Hương vị đặc trưng của nộm hoa chuối là cái giòn sần sật của hoa chuối; với hương nồng của các loại rau thơm, chất cay cay của ớt và vị bùi của lạc rang… Tất cả gắn quyện như một bản nhạc đa âm sắc; thưởng thức một lần lại thòm thèm muốn ăn nữa.
Thịt trâu gác bếp
Món này thì là đặc sản của miền Bắc, khắp các vùng Tây Bắc, Đông Bắc Việt Nam; đi đâu các bạn cũng có thể gặp món này. Thịt trâu được tẩm ướp các loại gia vị (không thể thiếu mắc khén nhé); theo công thức riêng tùy tay người làm rồi sấy khô. Nếu được sấy bằng khói trên bếp củi thì thịt trâu khi ăn sẽ có mùi hơi khét khét của khói, nhưng mà ngon lắm. Món này muốn mua nhiều khi cũng không có sẵn mà phải đặt trước.
Mắm tép Hồ Thác Bà
Hồ Thác Bà được nhắc đến là một thắng cảnh đẹp của tỉnh Yên Bái. Đây cũng là nơi có trữ lượng thủy sản lớn đem lại nguồn thu nhập cho tỉnh; và người dân quanh vùng hồ Thác Bà. Thác Bà được ví là một vựa tôm tép; và món mắm tép hồ Thác Bà cũng từ đó mà nổi tiếng nức vùng.
Với diện tích trải dài từ huyện Yên Bình đến huyện Lục Yên; do vậy các xã nằm bên hồ có lợi thế về đánh bắt thủy sản trong đó có tép. Người dân ở các xã Vĩnh Kiên, Đại Đồng, Phúc An, Yên Thành, Xuân Lai, Mỹ Gia, Cảm Nhân, Tân Hương, Xuân Long, Minh Tiến, Vĩnh Lạc, Tân Lĩnh, Tân Lập, Phan Thanh… đã sớm nhận ra tiềm năng lớn này; và họ đã tự chế biến cho mình món mắm tép đầy khoái khẩu với độ đạm cao.
Với món mắm tép này có thể ăn kèm chuối xanh và thịt lợn luộc; khế cùng rau đinh lăng, hoặc có thể đem hấp vào cơm cùng với trứng gà; sẽ được một món ăn ngon lành mà là lạ chẳng kém gì đặc sản.
Bưởi Đại Minh
Yên Bình có giống bưởi Đại Minh ngon nổi tiếng. Từ xa xưa, bưởi này từng được gọi là bưởi tiến vua. Do đặc thù của khí hậu, thổ nhưỡng nên Bưởi Đại Minh trồng ở vùng đất này cho chất lượng quả ngon; và ngọt nhất so với các vùng đất khác.
Cây bưởi Đại Minh thấp, lá tròn, dày, tán rộng. Quả có hình dẹt, nhẵn bóng, trọng lượng từ 0,6kg – 1,4kg, khi quả chín chuyển sang màu vàng; những quả ở cây bưởi già sẽ nhỏ nhẵn hơn, dễ phân biệt với loại bưởi khác. Bưởi Đại Minh ngon có tiếng, từ lâu đã trở thành đặc sản của vùng quê này; và là niềm tự hào của người dân Yên Bái. Khi bổ ra, bưởi có mùi thơm thoang thoảng, múi róc, mọng nước.
Vừa rồi là kinh nghiệm du lịch Hồ Thác Bà Yên Bái mà VIVU chia sẻ với các bạn. Chúc các bạn có một hành trình khám phá đầy thú vị và ý nghĩa!
