Bánh xíu páo thoạt nhìn giống như bánh bao chiên hoặc bánh pía. Tuy nhiên, chỉ có trực tiếp nếm mới hiểu hết hương vị đậm đà ẩn sau vẻ ngoài nhỏ bé ấy.
Nguồn gốc bánh xíu páo
Xíu páo hay xíu báo là đặc sản Nam Định có nguồn gốc Trung Hoa. Món ăn theo chân người gốc Hoa tới vùng đất này từ lâu để lập nghiệp và sinh sống tại phố Khách (nay thuộc Hoàng Văn Thụ, Lê Hồng Phong).
Chiếc bánh xíu páo giản dị, dễ mua nhưng khiến ai cũng phải thích thú ngay từ miếng đầu tiên.
Chẳng còn ai nhớ rõ mốc thời gian xuất hiện. Chỉ biết rằng món bánh này đã trở thành tuổi thơ của nhiều người, góp phần làm phong phú nền ẩm thực Nam Định.
Xíu páo thường dùng làm quà sáng hoặc lót bụng lúc chiều tà. Lớp vỏ ngàn lớp tương tự tương tự bánh pía, bánh nướng nhưng mềm hơn.
Với các cô cậu học sinh, bánh xíu páo là món ăn cổng trường quen thuộc. Do không sử dụng bột nở, bánh hoàn thiện vẫn giữ được nhỏ xinh vừa ăn.
Cái cảm giác cầm trên tay chiếc bánh nóng hổi cùng vỏ giòn rộp rộp, vị béo ngậy, ngọt thơm của thịt, trứng, mùi quế thơm lừng khiến người con xa quê cũng không khỏi nôn nao khi nhớ về.
Ngày nay, đâu đâu ở Nam Định cũng bán đặc sản đó. Tuy nhiên dân Nam Định vẫn giới thiệu cho người sành ăn con đường Hàng Sắt, Hoàng Văn Thụ hay Lê Hồng Phong.
Bánh xíu páo Nam Định có gì đặc biệt?
Kết cấu bánh xíu páo là sự kết hợp đặc biệt giữa nhân bánh bao và vỏ bánh pía. Hình dáng nhỏ vừa cỡ lòng bàn tay tương tự như bánh bao chiên song bánh lại được đem nướng. Quả là sự phối hợp khiến thực khách nào cũng không giấu nổi sự tò mò.
Tuy nhiên không phải ai cũng học được món này. Các thợ bánh Tàu nhất quyết không truyền cho người nghèo. Nếu không truyền cho họ hàng hay thợ bánh chuyên nghiệp tự hào bí quyết không bao giờ bị truyền ra ngoài.
Và phải quan sát thợ bánh Tàu trên phố Hoàng Văn Thụ mới thấu hiểu được quá trình làm bánh đầy công phu này.
Vỏ bánh
Vỏ bánh xíu páo Nam Định được làm từ bột mỳ. Vỏ chuẩn cần phải pha trộn theo tỷ lệ pha bột, nước, trứng nhất định. Công thức pha tùy thuộc bột bí quyết của mỗi hộ gia đình.
Tiếp theo, hỗn hợp được cho vào máy đánh chừng 5-10 phút. Khi bột đạt độ dai, quyện, dẻo, người thợ sẽ đem ủ chừng 1 tiếng cho mềm, dễ nặn hơn.
Điều quan trọng nhất khi làm vỏ chính là khâu cán bộ. Người thợ phải thực sự tỉ mỉ để không ảnh hưởng tới chất lượng của cả mẻ bánh. Lớp vỏ bánh phải được dàn đều, khi bọc nhân thịt trứng đều được gói gọn. Bột quá mỏng dễ khiến bánh bị vỡ. Trái lại, bột quá dày dễ gây bứ, ngán.
Một điều thú vị nữa chính là phần vỏ xếp lớp. Bánh xíu páo chuẩn phải có đủ 8 lớp. Khi nặn vỏ, người ta sẽ chia thành nhiều phần nhỏ rồi cán nhỏ cỡ 3 ngón tay. Sau đó, từng lượt bột được xếp lên nhau để bóc được từng lớp nhỏ.
Nhân bánh
Với phần nhân, thợ bánh sẽ sử dụng phần thăn heo. Thịt được đem thái hạt lựu ướp với muối, tiêu, ngũ vị hương, mật ong. mật ong, ngũ vị hương, dầu hào. Mộc nhĩ, hành, tỏi được
Sau khi thịt ngấm đều, người chế biến sẽ trộn đều cùng phần mộc nhĩ, tỏi, hành rồi cho chút dầu ăn vào. Nhân được xào sơ rồi chia nhân cho từng phần bột.
Hoàn thiện
Sau khi chuẩn bị nhân và vỏ bánh, người thợ sẽ gói nhân vào từng phần vỏ. Phần thân được xoắn nhẹ như nụ hoa hãy còn e ấp.
Trước khi nướng, người ta sẽ quết thêm chút dầu với lòng đỏ trứng để vỏ bánh thêm sắc vàng cùng độ béo ngậy. Thực tế nhiều người vẫn nhầm tưởng độ giòn và mỡ màng ấy đến từ chiên rán. Sau khi nướng khoảng 40 phút, một mẻ bánh đã ra lò.
Thành phẩm đạt tiêu chuẩn phải có có màu vàng ươm, giòn rụm song vẫn đủ mềm. Vỏ bánh không được quá dày hay quá mỏng. Khi bóp nhẹ, vỏ phải bong nhẹ chia thành các lớp khác nhau như giấy pơ luya.
Thưởng thức xíu páo sao cho chuẩn vị?
Không phải tự nhiên thời điểm bán xíu páo chạy nhất là cuối thu đầu đông. Nếu bánh pía nổi bật với loại nhân ngọt làm từ đậu xanh, sầu riêng và mỡ ngây thì vị bánh xíu páo lại trái ngược hoàn toàn.
Ngay miếng cắn đầu tiên, bạn nhanh chóng cảm nhận được vỏ bánh mềm mại với nhiều lớp mỏng tanh. Đến phần nhân, thực khách sẽ không khỏi ngạc nhiên về nhiều cung bậc hương vị khác nhau. Chút thịt xá xíu béo ngậy, hành phi thơm, trứng gà bùi bùi, mộc nhĩ giòn dai cùng tiêu cay nhẹ. Tất cả hòa quyện kích thích mọi vị giác.
Cái nóng hổi đem tới hương vị mềm mại và thơm lừng từ bột đến nhân. Chỉ cần thêm một cốc trà chát nhẹ là đủ làm dậy lên mọi hương vị. Vào hè, người Nam Định lại chuộng nước đậu nành cho vị bánh mát hơn.
Hẳn không người Nam Định nào quên được hương thơm quyến rũ từ thùng bánh ngày đông. Chỉ cần lật báo lên là mùi beo béo với vỏ chín nâu ngay lập tức lộ ra hết. Người mua bánh nhờ đó cũng vô cùng đa dạng từ trẻ nhỏ đến cụ già.
Nếu chưa thể ăn luôn, bánh có thể bảo quản trong tủ lạnh khoảng 3 ngày dù giảm đi phần nào độ ngon. Khi ăn, bạn cho vào lò vi sóng hâm lại là được.
Bánh xíu páo Nam Định mua ở đâu?
Những lò xíu páo lâu đời và nức tiếng nhất nằm trên phố Hoàng Văn Thụ. Khu vực này khi xưa được biết đến với cái tên Phố Hoa Kiều. Phố xưa xen lẫn giữa vị thuốc Bắc, bánh trôi Tàu, chè Tàu và xíu páo tạo nên hương vị rất riêng.
Những quán bánh gia truyền nhiều khi rất nhỏ. Khâu chuẩn bị từ vỏ đến nhân đều làm truyền thống. Từ khâu chuẩn bị nhân cho đến làm vỏ bánh đều làm thủ công mà nhu cầu mua lại lớn. Do đó, hàng tới đâu bán hết đến đấy.
Giá bánh thường khoảng 7.000 đồng/1 chiếc. Bánh nhân đầy đủ, loại nhân trứng mặn chừng 14.000 đồng/1 chiếc. Ngoài Hoàng Văn Thụ, du khách cũng có thể ghé tới phố Trần Hưng Đạo, Lê Hồng Phong, Minh Khai.
Bánh xíu páo nay vẫn tồn tại, thậm chí đi khắp miền đất nước. Ngoài việc nhập cho quán chè, xôi, khu vực cổng trường, nhiều thợ bánh Nam Định còn có mối quen ở Hà Nội. ù vậy, cái hương vị cầu kỳ của nền ẩm thức này vẫn thôi thúc khách phương xa tìm đến thưởng thức dù chỉ một lần.
Gợi ý xem thêm:
